Header image

Evert de Niet over evacuatie van Scheveningse bewoners

LINTELO- Op donderdagavond 25 februari hield Evert de Niet in het Kulturhus Lintelo een lezing over de evacuatie van Scheveningse bewoners naar de Achterhoek. Voor ruim 120 belangstellenden hield hij op uitnodiging van de Oudheidkundige Werkgemeenschap ADW (Aalten, Dinxperlo, Wisch) een powerpoint-presentatie. Evert de Niet is als 3-jarig jongetje geëvacueerd op boerderij 't Paske in Dale, gemeente Aalten. Als amateur historicus is hij

25 jaar geleden een onderzoek gestart naar de evacuatie van Scheveningers naar de Achterhoek. Evert heeft een uitgebreid overzicht van een veelheid van plaatsen, waar de Scheveningers zijn geëvacueerd. Scheveningen en Den Haag werden in de oorlog 'Sperrgebiet', de Atlantikwall werd aangelegd.

Liefst 135.000 inwoners uit Den Haag, ongeveer een derde deel van de Haagse bevolking moest worden geëvacueerd. Scheveningen met 35.000 inwoners werd voor een groot gedeelte ontruimd. Velen kwamen terecht in de Achterhoek. In Aalten werden ruim 500 Gereformeerde evacués opgevangen en in Winterswijk ruim 600 Hervormde evacués. In de presentatie ging Evert uitgebreid in tot welke consequenties dit leidde en hoe de organisatie tot stand kwam. Een schrijnend beeld dat men van huis en haard werd verdreven. Evert: "het aanleggen van de verdedigingslinie, de Atlantikwall door de Duitsers had grote gevolgen voor de Scheveningse bevolking. In veel gevallen moest men binnen een paar weken vertrekken. In de provincie Overijssel en Gelderland werden honderden Scheveningers geplaatst. De kerken hebben bij de evacuatie een bemiddelende rol gespeeld, zoals in Aalten, Winterswijk, Rijssen en Scherpenzeel. De transporten vonden in de winter van december 1942 en januari 1943 in open trams naar het Staatsspoor plaats. Met slechts handbagage vetrok men vervolgens per trein naar het oosten van het land. De burgemeesters in de evacuatieplaatsen kregen opdracht van de Duitsers gastgezinnen aan te wijzen. De evacuatie leidde tot grote aanpassingen. Men verstond als Scheveninger de verschillende dialecten niet. De gastgezinnen kregen ineens een stel vreemden in huis met soms ook andere gebruiken. De verschillende dialecten zorgden soms voor communicatiestoornissen. Toch zijn er na de oorlog banden met allerlei families ontstaan en een aantal Scheveningers bleven later in de Achterhoek wonen. In Aalten heeft dit geleid tot de Dorpenband tussen Scheveningen en Aalten, welke op 15 april

2000 werd bekrachtigd door de gemeentebesturen van Aalten en Den Haag. Evert de Niet is hiervan de initiatiefnemer. Na de oorlog heeft Evert altijd een warme band onderhouden met Aalten. Minimaal zes keer per jaar is Evert te gast in ons dorp. Ook zijn kinderen en kleinkinderen gaan regelmatig mee naar Aalten. Om de vijf jaar komt een delegatie uit Scheveningen op bezoek.

Deze wordt gastvrij ontvangen door de gemeente Aalten. Vorig jaar, 5 mei 2015, trad het Schevenings Vissersvrouwenkoor op tijdens het Bevrijdingsfeest. In de Aaltense Musea is een aparte ruimte ingericht welke herinnert aan deze Scheveningse evacuatie". Evert is nog steeds op zoek naar allerlei documentatie, foto's en persoonljke ervaringen uit de oorlogsjaren die een levend beeld vormen uit de evacuatieperiode.

 

Tekst en foto's: Leo van der Linde.        



Ander nieuws