Lokalen gaat en staat voor een hip Lichtenvoorde

LICHTENVOORDE - Eigenlijk is het er mee begonnen dat hij werkruimte zocht, om naast zijn baan aan de slag te kunnen gaan als creatieve professional. Maar dat soort plekken, centra met betaalbare ruimtes waar kunstenaars zichzelf verder kunnen ontwikkelen, waren er hier in de regio simpelweg niet.

Hip & happening
Aan het woord is Arthur Lurvink, initiatiefnemer van het pilot-project 'Lokalen-centrum voor creatief ondernemen'. De geboren en getogen Lichtenvoordenaar woonde en werkte jarenlang in Rotterdam en Eindhoven maar keerde uiteindelijk terug naar de Achterhoek. "In Rotterdam was het voor de gemeente veel gebruikelijker om leegstaande panden ter beschikking te stellen aan creatieve ondernemers. Die geven namelijk nieuwe energie en nieuw elan aan de wijk en zorgen zo voor meer beleving, meer leefbaarheid. Daar waar kunstenaars samenkomen, worden ingeslapen of verpauperde wijken weer hip en happening. Waar creatieve mensen samenkomen, daar gebeurt wat, daar komen mensen op af en krijgt automatisch de lokale economie een boost."

Jarenlang ging Arthur noodgedwongen in het schuurtje van zijn vader aan het werk maar toen hij via via bij de gemeente in beeld kwam om eens mee te denken over hoe Lichtenvoorde ook buiten de evenementen om aantrekkelijk kon blijven voor toeristen, greep hij zijn kans. Waar Groenlo kan bogen op een prachtig historisch cultureel erfgoed, moet Lichtenvoorde het vooral hebben van de nijverheid en industriële vormgeving. Zijn antwoord was dan ook: zet kunstzinnige ondernemers van verschillende disciplines in bijvoorbeeld een leegstaande school bij elkaar en laat een broeinest van creatieve kruisbestuiving ontstaan. Zo kunnen deze ondernemers naast de ontwikkeling van hun eigen bedrijf concept-oplossingen bedenken voor maatschappelijke projecten. Op die manier geven we Lichtenvoorde meer kleur, om ook buiten het corso en andere evenementen om aantrekkelijk te blijven voor toeristen èn jongeren. Zodat zij na hun studie graag weer terug willen komen naar de Achterhoek.

'Ineens viel alles op zijn plek'
Arthurs ideeën sloegen aan en toen ging het ineens snel. Samen met Chris Frenken van de gemeente Oost Gelre ging Arthur op zoek naar een geschikte locatie voor de pilot 'Lokalen'. Dat werd uiteindelijk de oude Rosvoort-school aan de Frans Halsstraat in Lichtenvoorde. "Het pand was nagenoeg gereed voor gebruik en toen moest ik ineens een hele school inrichten en vullen met ondernemers. En het bijzondere was, mensen die ik niet eens kende maar die echt een ruimte nodig hadden, kwamen een voor een uit zichzelf naar me toe. Ze hadden allemaal op hetzelfde moment hetzelfde nodig, namelijk de kans om zichzelf te ontwikkelen, om hun onderneming te laten groeien en die kans was er nu. Ineens viel alles op zijn plek."

Lokalen voor lokale belangen
Een van die maatschappelijke projecten die inmiddels door een aantal kunstenaars van Lokalen is opgepakt, is het Street Art Project. Hiermee wil initiatiefneemster en ondernemer bij Lokalen Natasja Scharenborg het centrum van de keistad opluisteren met kleurrijke muurschilderingen. Een voorproefje hiervan is al te zien in De Leest, de mistroostige steeg tussen de Aldi en de Markt wordt door lokale kunstenaars opgefleurd met hele diverse kunstwerken. Zo waren onder andere ook Lokalen-ondernemers Dorian Temming (beeldend kunstenaar) en Jolien te Welscher (restaurator en conservator) betrokken bij de muurschilderingen. Lichtenvoordenaren lopen nu graag door de steeg om even te zien of er al weer iets nieuws is bijgekomen. De kunstwerken in De Leest zijn echter maar tijdelijk; de muren zullen binnen enkele jaren gesloopt worden om plaats te maken voor de nieuwe bibliotheek. Op de plek van de oude bibliotheek zal dan een evenementenplein gerealiseerd worden. Lokalen zou graag mee denken over hoe dit plein ontwikkeld kan worden en hoe we nog meer kunst en kleur in het straatbeeld kunnen brengen.
Een ander tot de verbeelding sprekend project is het zichtbaar maken van de circumvaliatielinie op het Groenlose industrieterrein De Laarberg. Deze oude historische verdedigingswal die door de bovenliggende grondlagen aan het oog wordt onttrokken, moet straks weer zichtbaar zijn voor publiek. Landschapsontwikkelaar Dyon Temming vindt het prachtig dat Lokalen is gevraagd om deel te nemen aan een brainstormsessie hierover. "Als je praat over het creatieve proces, dan moet je soms alles loslaten wat voor de hand ligt. Hoezo zou je de circumvaliatielinie alleen maar buiten, zoals in een parkje, zichtbaar kunnen maken? Misschien zijn er ook nog wel andere manieren mogelijk. Voor dit soort brainstormsessies kunnen we met Lokalen echt een meerwaarde bieden door het inzetten van alle verschillende kennis en expertise die we individueel hebben. Samen kunnen we oplossingen bedenken waar ieder voor zich nooit opgekomen zou zijn. Dat is echt de kracht van het collectief."

Volop kansen in de Achterhoek
Dyon Temming is het prototype van de teruggekeerde Achterhoeker die Arthur in zijn visie voor ogen had. Na jarenlang reizen is hij sinds de zomer van 2016 weer terug in Lichtenvoorde en kreeg al snel in de gaten dat er hier prachtige kansen voor hem lagen.  Hij heeft landschapsinrichting gestudeerd en heeft natuur en biodiversiteit hoog in het vaandel staan. In 2011 was hier in de Achterhoek nog weinig weerklank op dat gebied, natuur en landbouw stonden soms op gespannen voet met elkaar. "Maar ik was aangenaam verrast te merken dat mijn ideeën over voedselbossen en biodiversiteit inmiddels ook hier voet aan de grond beginnen te krijgen en dat mijn inzet een wezenlijk verschil kan maken."
Dyon zag kansen en besloot in de Achterhoek te blijven. Hij startte zijn eigen bedrijf, Het Buitenburo, en kwam al snel bij Lokalen terecht. Behalve het sparren met de andere ondernemers leverde dat ook een prachtig project op. "Ik heb de opdracht gekregen om de landschapsontwikkeling van het Beatrixpark (nieuw te bouwen park naast het Streekziekenhuis Koningin Beatrix waar herstellende patiënten aanvullende zorg kunnen krijgen, AC) uit te werken. Een uniek project waarin alles waar ik voor sta samen komt en dat een enorme economische impact zal hebben op de regio."

Cross-over samenwerkingen en kruisbestuivingen
Elkaar verder helpen door onderling te sparren, door het delen van je netwerk of samen iets in gang te zetten wat bijdraagt aan Oost Gelre verder in de spotlights zetten, dat is waar het bij Lokalen om draait. Binnen Lokalen werken de verschillende ondernemers regelmatig met elkaar samen maar het centrum moet beslist geen gesloten bolwerk worden. Juist invloeden van buitenaf kunnen inspireren en de creativiteit verder prikkelen. Gelukkig weten ook veel andere kunstenaars en creatieve ondernemers deze plek inmiddels te vinden en komen er van daaruit ook weer nieuwe samenwerkingen tot stand, zoals bij het Street Art Project waarbij ook andere kunstenaars uit Oost Gelre betrokken waren."

Artist in Residence
Geïnspireerd raken, je idee uitkristalliseren, ongestoord met je werk bezig zijn en zo professioneel kunnen groeien en ontwikkelen. Voor veel kunstenaars een droom die vaak verzandt in werk, gezin en andere dagelijkse beslommeringen. Vanuit dit beeld is  'Artist in Residence' ontstaan. Hierbij hebben beeldende kunstenaars, musici, schrijvers of andere creatieve geesten de mogelijkheid voor een langere periode (tot maximaal een maand) gratis gebruik te maken van een atelier-lokaal bij Lokalen. Het is de bedoeling dat de kunstenaar in deze periode volop de rust en ruimte krijgt om ongestoord in zijn of haar vakgebied aan het werk te gaan waarbij er ook volop interactie is met de vaste ondernemers. Vaak ontstaat er aan beide kanten een boost aan creativiteit en ervaart de kunstenaar een enorme groeispurt in diens ontwikkeling. De periode bij Lokalen wordt feestelijk afgesloten met een expositie, voordracht of uitvoering waarbij de artiest kan laten zien waar hij aan gewerkt heeft en hoe hij zich heeft ontwikkeld.

Geen kunstenaarscollectief
Met het concept Artist in Residence haalt Lokalen invloeden van buitenaf naar binnen. Een bewuste keuze maar het centrum moet beslist geen kunstenaarscollectief worden. Arthur: "Juist de interactie met verschillende, vaak totaal andere vakgebieden zorgen voor beweging, interactie en de mogelijkheid om buiten de bestaande kaders oplossingen te bedenken. Ook voor het bedrijfsleven kunnen we van grote waarde zijn, juist omdat we vaak totaal anders tegen de dingen aankijken en mogelijkheden zien waar voorheen nog niet aan gedacht werd."

Pilot-fase
Voor de duur van twee jaar kunnen de ondernemers van Lokalen van de ruimtes gebruik maken, daarna vindt er een evaluatie plaats. De gemeente besluit dan of het project stopt of dat er verdere uitbreiding komt naar andere leegstaande panden in Oost Gelre. Arthur ziet de toekomst positief tegemoet: "Ik voel dat er dingen broeien in de Achterhoek en dat we er met zijn allen iets heel moois van kunnen maken. Dit is nog maar de eerste school waar creatieve ondernemers een plek hebben gekregen maar ik krijg al zoveel aanvragen, we kunnen met gemak meerdere panden vullen. Dat maakt me erg nieuwsgierig naar al die creatieve en kunstzinnige mensen en naar wat zij ons gaan brengen. Lichtenvoorde als hipste dorp in de Achterhoek, ik zie het al helemaal gebeuren."